Si të çlirohesh nga ndjenja e borxhit që nuk të lejon të jetosh për veten
Në pamje të parë, shumë njerëz duken se i kanë bërë gjërat “siç duhet”. Janë të suksesshëm, të sjellshëm dhe të përkushtuar ndaj familjes. Por brenda vetes ndihen të zbrazët. Kanë një peshë që nuk shihet – një ndjenjë sikur jeta që po jetojnë nuk është plotësisht e tyre.
Shprehen:
“Prindërit e mi sakrifikuan gjithçka për mua. Ky sukses u përket atyre.”
“Unë nuk zgjodha këtë rrugë, u zgjodh për mua.”
“Kam gjithçka që kam ëndërruar, por prapë ndihem bosh.”
Kjo ndjenjë ka një emër: borxhi i sakrificave.
Çfarë është borxhi i sakrificave?
Është një ndjenjë që shumë njerëz e përjetojnë, veçanërisht ata që vijnë nga familje që kanë filluar nga hiçi, që janë përballur me vështirësi ekstreme – emigrim, varfëri, diskriminim – dhe kanë bërë gjithçka për një të ardhme më të mirë për fëmijët e tyre.
Në mënyrë të heshtur, këto sakrifica kthehen në një pritshmëri:
“Mos i bëj kot përpjekjet tona. Mos na zhgënje.”
Por kur jeta jote bëhet një mënyrë për të nderuar të kaluarën e dikujt tjetër, fillon të largohesh nga vetja jote.
Shembuj të vërtetë që na flasin
Një terapiste rrëfen historinë e një gruaje në të tridhjetat, e cila ishte bërë doktoreshë për të realizuar ëndrrën e babait të saj. Ajo nuk e urrente punën e saj, por nuk e ndjente si të sajën.
Çdo ditë ndjente sikur ishte duke shlyer një borxh emocional që s’mbaronte kurrë.
Një tjetër djalë i ri, me punë të mirë dhe jetë të qëndrueshme, shprehej kështu:
“Po jetoj jetën e dikujt tjetër.”
Familja e tij kishte ikur nga lufta, kishte nisur nga zero. Ai kishte arritur gjithçka që ata kishin ëndërruar për të. Por çdo mëngjes zgjohej i zbrazët.
Kur përpiqej të fliste me ta, dëgjonte vetëm këtë:
“Ne gjithçka e bëmë për ty. Pse nuk je i lumtur?”
Pse është kaq e rëndë?
Sepse nuk është thjesht një mendim apo ndjenjë.
Prek thellë ndërgjegjen tonë.
Na bën të mendojmë se nëse nuk jemi mirënjohës – jemi të këqij.
Na bind që për të treguar dashuri duhet të heqim dorë nga vetja.
Kjo ndjesi ndonjëherë lidhet edhe me pritshmëritë gjinore:
- Djemve u thuhet të jenë shtylla ekonomike e familjes.
- Vajzave u kërkohet të jenë të ndjeshme, të ruajnë traditat, të përkthejnë ëndrrat e prindërve në realitet.
Këto mesazhe nuk thuhen gjithmonë me fjalë, por ndihen çdo ditë.
Dhe ngadalë, dashuria fillon të ndihet si detyrim.
Detyrimi kthehet në faj.
Faji kthehet në depresion, në ndjenjën “po jetoj një jetë që nuk është e imja”.
Çfarë mund të bësh?
1. Pranoje ndjenjën.
Nuk është mungesë respekti ndaj prindërve të tu ta pranosh këtë.
Është një akt i ndershmërisë.
Ti mund t’i duash prindërit dhe njëkohësisht të ndjesh se po humbet veten.
2. Bëj pyetjet që ke shmangur:
– Nëse do të isha i lirë, çfarë do zgjidhja?
– Çfarë më jep ndjesinë e gjallërisë?
– Kujt jete i përkas vërtet?
Janë pyetje të forta, dhe ndonjëherë të frikshme – veçanërisht nëse ke kaluar vite duke u përpjekur të jesh “i mirë”, “i suksesshëm”, “siç duhet”.
3. Kërko ndihmë.
Një terapist që e kupton këtë lloj dinamike familjare mund të të ndihmojë të gjesh rrugën drejt vetes pa faj.
4. Gjej hapësira të sigurta për të qenë vetja.
Një ditar, një mik që të dëgjon pa të gjykuar, një bisedë që nuk kërkon aprovim.
Këto janë gurë themeli për një jetë të vërtetë.
Dhe për prindërit që po e lexojnë këtë…
Një nga gjërat më të dashura që mund t’i thoni fëmijës tuaj është:
“Nuk më detyrohesh për jetën tënde. Të kam dashur dhe kam sakrifikuar sepse desha, jo për të të kontrolluar.”
Ndani historinë tuaj për t’i frymëzuar, jo për t’i fajësuar.
Dëgjoni kush janë, jo kush donit të ishin.
Fundi? Jo. Fillimi.
Mund të jetë e dhimbshme të lirosh ëndrrat e vjetra.
Mund të kërkojë një periudhë zie për atë që nuk ndodhi.
Por në fund të kësaj rruge ka diçka më të mirë:
Një marrëdhënie e vërtetë. Me veten. Me prindërit. Me jetën.
Kultura jonë duhet të rishkruajë përkufizimin e suksesit.
Suksesi nuk është vetëm shtëpi, titull apo para.
Suksesi është të jesh i lirë. Të jesh vetja. Të jetosh me gëzim dhe pa faj.
Borxhi i sakrificave ekziston – por nuk të përcakton.
Mund të nderosh të kaluarën, dhe njëkohësisht të zgjedhësh një të ardhme tjetër.
Dhe gjithçka fillon me një të vërtetë të thjeshtë:
Ta thuash.
Ta pranosh.
Ta jetosh.
Në fund, jeta që të është dhënë nuk është një borxh për t’u shlyer,
por një dhuratë për ta jetuar me të vërtetë.
