Thethi — Fshati që frymon vetëm për disa muaj në vit, është zgjuar këtë korrik me krahët e hapur për turistët… dhe me fadromat përballë.
Në një nga ndërhyrjet më të forta në një zonë të mbrojtur turistike, IKMT dhe forcat e sigurisë zbarkuan në Theth në datat e para të korrikut për të shembur dhjetëra ndërtime pa leje në zemër të Parkut Kombëtar.
Ajo që ndodhi i befasoi të gjithë: objekte të ngritura për shërbim turistik, çadra të thjeshta, struktura të përkohshme për kafe apo ushqim, disa prej të cilave funksionale prej vitesh, u prishën me urdhër të ligjit, pikërisht në kulmin e sezonit veror.
Çfarë po ndodh realisht në Theth?
Sipas burimeve zyrtare, kjo nuk ishte një ndërhyrje spontane, por pjesë e një plani të mirëmenduar nga qeveria për të mbrojtur hapësirat publike dhe trashëgiminë natyrore të zonës nga “zaptimi pa kriter”.
Në një deklaratë të drejtpërdrejtë, Kryeministri Edi Rama theksoi:
“Ata që kanë ngritur struktura për fitim dhe jo për banim do të përballen me ligjin. Thethi nuk është plaçkë. Nuk ka tolerancë për ndërtime të paligjshme, sado modeste të duken.”
— Edi Rama, 17 Korrik 2025
Qeveria theksoi se mbi 300 prona janë legalizuar, dhe ndërhyrja nuk kishte për qëllim shembje pa dallim, por vetëm ndalimin e strukturave që nuk kishin asnjë bazë ligjore ose ekologjike.
Pse në sezon? Një vendim që ngre pyetje
Operacioni u zhvillua në një nga muajt më kritikë për turizmin lokal. Thethi është i shkëputur për më shumë se gjashtë muaj nga bota për shkak të klimës. Korriku dhe gushti janë jetikë për ekonominë familjare.
Kjo ka ngjallur reagime të forta nga komuniteti:
“Do qëndrojmë deri në fund! Na kanë prerë në besë në korrik… nëse nuk punojmë tani, do falimentojmë. S’jemi milionerë, jemi njerëz që jetojmë vetëm dy muaj në vit!”
— Pronar lokali
Por a ishte kjo ndërhyrje e shmangshme? A mund të ishte shtyrë për pas sezonit?
Zyrtarisht, IKMT thotë se kjo nuk ishte çështje kohe, por e zbatimit të ligjit. Veprimet u shtynë nga prilli për shkak të zgjedhjeve, por u konsideruan të domosdoshme në korrik për të mos lejuar një “ngulitje de facto” të strukturave të paligjshme.
Bomba në Alpe: Shembje me eksploziv, ndërhyrje të blinduara
Pamjet e filmimeve në terren treguan përdorim të eksplozivëve të telekomanduar për të rrëzuar objekte me gur, si dhe prezencë të rritur policore. Ky nivel i ndërhyrjes shton një tjetër dimension dramatik mbi aksionin.
Zyrtarisht, IKMT sqaroi se:
“Ndërhyrjet u kryen me profesionalizëm për të shmangur përballje fizike dhe me qëllim ruajtjen e rendit publik.”
Qeveria, banorët dhe pyetja që mbetet pezull: Si ndërtohet një Theth i ligjshëm dhe i gjallë?
Për qeverinë, ky është një test i shtetit ligjor në një zonë ku ndërtimi ka shpërthyer. Për banorët, është një akt brutal që i godet në zemër të jetesës.
Por është edhe një moment reflektimi kombëtar.
Thethi nuk është vetëm fshat. Është simbol. Është provë: a mund të ndërtojmë një Shqipëri ku ligji zbatohet, por pa mbytur shpresën? A mund të ruajmë natyrën, pa larguar njerëzit?
Çfarë dimë deri tani: Faktet kryesore
| ✅ Fakti | 📌 Detaje |
|---|---|
| Ndërhyrje e planifikuar | U vendos nga prilli, e shtyrë për shkak të zgjedhjeve |
| Legalizime të ndodhura | 300 prona të legalizuara sipas qeverisë |
| Objekte të shkatërruara | Rreth 40 struktura të cilësuara si të ndërtuara për përfitim turistik |
| Përdorim force | Shembje me tritol të telekomanduar dhe polici në terren |
| Reagimi i banorëve | Ankesa për mungesë paralajmërimi dhe ndikim në të ardhurat e sezonit |
Pyetjet që mbeten të hapura
- A do të ketë një paketë mbështetjeje për familjet që humbën investimet sezonale?
- Si do të zhvillohet turizmi në Theth në të ardhmen – me resortë elitare apo bujtina lokale?
- A do të hartohet një plan i integruar për zhvillim të qëndrueshëm në zona të mbrojtura?
Ligji është i shenjtë. Por sezoni turistik në Theth nuk është thjesht një çështje ekonomike, është jetë, është mbijetesë, është identitet.
Zbatimi i ligjit dhe zhvillimi i një vizioni afatgjatë nuk duhet të jenë në konflikt. Ato mund të bashkëjetojnë, nëse kemi vullnet dhe ndjeshmëri.
Përndryshe, Thethi do të ketë rrugë, por jo njerëz. Do të ketë qetësi, por jo jetë.
Dhe mbi të gjitha…
A është kjo pamja që turistët duhet të gjejnë kur vijnë në Theth, gurë të rrëzuar, çadra të shqyera dhe tension në ajër?
A është ky imazhi që duam të japim për Shqipërinë turistike në kulmin e sezonit?
Ky është një moment reflektimi. Jo për të treguar fajtorë, por për të kuptuar nëse rruga që po ndjekim është ajo që i shërben vërtet turizmit të qëndrueshëm, komuniteteve vendase, dhe trashëgimisë së gjallë kombëtare.
