Një krizë e thellë shëndetësore, e padukshme dhe e toleruar për vite me radhë, po helmon foshnjat qysh në muajt e parë të jetës. Raporte alarmante nga Kongresi Amerikan, testime të pavarura laboratorike dhe investigime të mediave ndërkombëtare kanë zbuluar diçka që tingëllon e pabesueshme, por që është e vërtetë: ushqimi për bebe përmban nivele të frikshme të metaleve të rënda toksike si arsenik, plumb, kadmium dhe merkur – substanca që edhe në doza minimale mund të dëmtojnë përgjithmonë trurin dhe organizmin e një fëmije.
Një vakt me arsenik, një lugë me plumb: Ushqimi si mjet i heshtur neuro-shkatërrues
Një raport i fuqishëm nga Kongresi i SHBA-së në vitin 2021, i publikuar nga Subkomisioni për Politikat Ekonomike dhe të Konsumatorëve, zbuloi se produktet më të përdorura nga prindërit për të ushqyer bebet – emra si Gerber, Beech-Nut, HappyBABY, Earth’s Best dhe të tjerë – përmbanin sasi të jashtëzakonshme të metaleve neurotoksike. Në disa raste, niveli i plumbit i kalonte 177 herë kufirin e lejuar në ujin e pijshëm. Arseniku, ndërkohë, u gjet deri në 91 herë mbi normën e lejuar, kadmiumi 69 herë, dhe merkur 5 herë më shumë. Këto nuk janë gabime teknike apo devijime të vogla – janë vlera që në çdo shtet të botës do konsideroheshin të rrezikshme për jetën.
Ndryshe nga çfarë mund të mendojmë, këto nuk janë produkte të panjohura, të prodhuara në ndonjë vend të varfër pa rregullim. Jo. Këto janë markat më të shitura në raftet e supermarketeve në SHBA dhe Evropë, të promovuara si “organike”, “bio” apo “të sigurta për zhvillimin e trurit të fëmijëve”.
Mashtrimi i ëmbël: Kompanitë e dinin – dhe nuk e ndaluan
Dokumentet e brendshme të kompanive që dolën në dritë përmes hetimeve tregojnë një realitet edhe më të errët: shumë kompani ishin në dijeni të ndotjes së përbërësve të tyre, por nuk morën asnjë masë për ndalimin ose njoftimin e konsumatorëve. Beech-Nut, për shembull, përdorte përbërës me 913 pjesë për miliard arsenik dhe 886 ppb plumb – ndërkohë që kufiri i sigurt për arsenikun në ujin e pijshëm është vetëm 10 ppb.
Nuk pati asnjë tërheqje masive nga tregu. Nuk pati asnjë deklaratë publike alarmuese. Nuk pati asnjë kërkim faljeje. Asnjë arrestim. Një heshtje kolektive që i la prindërit të besonin se po ushqenin fëmijët e tyre me dashuri, ndërsa në fakt po i helmonin ngadalë me çdo lugë.
FDA në gjumë? Mungesa tragjike e rregullimit
Administrata e Ushqimit dhe Barnave në SHBA (FDA) – agjencia që duhet të jetë gardiani i sigurisë ushqimore – ka dështuar të vendosë kufij detyrues për metalet e rënda në shumicën e produkteve për bebe. Deri më sot, ekziston vetëm një standard i detyrueshëm: 100 ppb për arsenikun në cerealet me oriz për foshnja. Për pjesën tjetër? Vetë-rregullim nga kompanitë.
Ironikisht, FDA ka ndaluar qumështin e papasterizuar për shkak të rrezikut të baktereve, por nuk e ndalon shërbimin e plumbit në kavanozat për bebe. Ky është një skandal institucional i përmasave historike – dhe një sinjal alarmi për të gjithë botën.
Shpresë e vonuar: Kalifornia dhe presioni për reforma federale
Në vitin 2024, Kalifornia ndërmori një hap të guximshëm dhe miratoi një ligj që detyron të gjitha kompanitë e ushqimit për bebe të testojnë për arsenik, plumb dhe kadmium çdo muaj dhe të publikojnë rezultatet në etiketë përmes QR-kodit. Po ashtu, në Kongres është propozuar “Baby Food Safety Act”, një ligj që kërkon vendosjen e kufijve ligjorë dhe testim të detyruar laboratorik të çdo lote produkti.
Megjithatë, në mungesë të një ligji federal të plotë dhe implementimi strikt nga FDA, tregu vazhdon të qarkullojë produkte potencialisht toksike për bebet. Dhe ndërkohë, prindërit – pa dijeni – vazhdojnë të blejnë, ngrohin dhe ushqejnë fëmijët e tyre me ushqim që mund të dëmtojë trurin e tyre përgjithmonë.
Pasojat: Një brez me IQ të ulët, me zhvillim të dëmtuar dhe me rrënjë të shëndetit të prishur që në djep
Shkencëtarët kanë qenë të qartë: edhe doza shumë të ulëta të metaleve si plumbi apo arseniku kanë lidhje të drejtpërdrejtë me:
- Ulje të IQ-së dhe dëmtime të kujtesës.
- Çrregullime të spektrit autik.
- Probleme të sjelljes dhe përqendrimit (ADHD).
- Rritje të rrezikut për leukemi dhe kancere të tjera.
Një gjeneratë e tërë fëmijësh, që ende nuk dinë të flasin, mund të jenë tashmë viktima të një industrie që zgjodhi fitimin para sigurisë, dhe të një shteti që zgjodhi të mbyllë sytë në vend që të ndërhynte.
Çfarë mund të bëjnë prindërit?
Në mungesë të mbrojtjes institucionale, ekspertët këshillojnë:
- Ushqeni me gji sa më shumë të jetë e mundur.
- Shmangni produktet e përpunuara industrialisht, sidomos ato me bazë orizi (që ka prirje të grumbullojë arsenik).
- Lexoni përbërësit dhe kërkoni marka që publikojnë rezultatet e testimeve.
- Mbështetni organizatat që ushtrojnë presion për testime të pavarura.
